Sosyoloji

Popüler Türk aydını üç temel özelliğiyle entelektüel açıdan tartışılıp sorgulanır, bu özellikleri onu sahici bir dünyadan uzaklaştırıp/ayrıştırır. Esasen bu niteliklere mesafe koyan, ya da bu sıyrılmayı başaran aydınları da söz konusu kategori içine hapsetmek gereksizdir. Aydınlarımız muğlâktır, çün..

Malumdur ki, iktisadî olayları ve konuları anlamada tarih, sosyoloji, halk bilimi, antropoloji ve benzeri bilim dallarının önemli yeri vardır ve bu bilim dalları iktisadî gelişme ve kalkınma meselelerinin anlaşılmasında ilgililere yardımlar sunmaktadır. Çünkü iktisadî olaylar boşlukta değil, bir sos..

Kur'ân'a göre insan hayatı burada başlamamıştır, burada sona ermez. İnsan buraya başka bir diyardan gelmişti. Tekrar oraya dönecek ve orada sonsuza doğru yaşayıp gidecektir. O hayatın sınırsız mutluluğu olacaktır. Ancak o mutluluğun kazanılması, bu dünya hayatındaki fiil ve davranışlara bağlıdır. Bu..

Atalarımız Türkistan bozkırlarından Anadolu'ya yüzyıllar boyunca akın akın geldiler; yeni medeniyetler, yepyeni coğrafyalar ve çeşit çeşit kavimler, dinler ve dillerle karşılaştılar; bunlarla zaman zaman çarpışıp zaman zaman da uzlaştılar; birlikte yaşayacakları ortamlar hazırlayıp atalarının törele..

20. yüzyıl Türk fikir hayatının en üretken kalemlerinden Yusuf Akçura; Muâsır Avrupa'da SIyâsî ve İctimâî Fikirler ve Fikrî Cereyanlar kitabında yalnızca Avrupa'nın değil, bütün dünyanın seyrini değiştiren fikir akımlarını ve o fikir akımlarının “millet”, “hürriyet”, “müsavat” [eşitlik], “adalet”, “..

Prof. Dr. Milay Köktürk’ün Eleştirel Yazılar serisinin üçüncü kitabı olan Eleştirel Yazılar-III Toplum ve Kültür, binlerce yıllık Türk kültürünün “yeni zamanlar”da yüzleştiği ciddi meseleler karşısında nasıl bir “hâl” aldığını değerlendiren yazılardan oluşuyor. Kültür felsefesi üzerine çok ciddi çal..

Toplumsal ilişkilerde, uyum ve birlikteliği sağlayacak normlar ve mekanizmalar bir zorunluluk olarak ortaya çıkmış, iktidarlar tarafından düzenin sağlanabilmesi için de tarih boyunca gözetim etkinliklerini ve enformasyon tekniklerinin gelişmesine yol açmıştır. Buna bağlı olarak, gündelik yaşam ve to..

Yazara göre medeniyet, sembolik düşünce planında mantıksal sonuçları çıkarılabilen rasyonel bir inanç ve ahlak nizamıdır. Bu nitelikte bir inanç ve ahlak nizamı çerçevesinde ortaya çıkan bir kültür, değişmeye ve gelişmeye açıktır. Böyle olmakla birlikte, bir medeniyete bağlı kültürün, yeni kültür un..

Kökü biyolojide olan insan düşüncesi, evreni ve kendini tasarımlamakla yetinmez, metafiziğe uzanır. Ahlak, felsefe, teknik, din, bilim, sanat, kültür ve medeniyet biyoloji ile metafizik arasında serbestçe dolaşarak problemler keşfeden ve onları çözmeye uğraşan insan düşüncesinin belirtileridir. İnsa..

II. Meşrutiyet dönemi, hürriyet heyecanı ile muhtelif fikir cereyanlarının zenginleştirdiği en velûd devirlerimizden birisidir. Bugün üzerinde hâlen tartışmakta olduğumuz birçok problemin fitili biraz da o dönemde ateşlenmiştir; desek yanlış olmaz. Bunlardan birisi de Türklük meselesidir. Bu kitap, ..

Yılmaz Özakpınar'ın bu eseri, insanın iki hayatı olduğunu gösteriyor. Biyolojik süreçler tabakasında hayat doğa kanunlarına tabi olduğu halde, kendi zihninde oluşturduğu sembolik temsil ve tasavvur dünyasında insan kendini hür hisseder. Yazar, insandaki temsil ve tasavvur dünyasının, hem insanın önü..

Son yıllarda gündemden hiç düşmeyen dönmelik ve dönmeler konusunu tarihî gerçekler ve belgeler ışığında aydınlatan bir kitap. Osmanlı Devleti, farklı milliyet ve dinlerin çeşitli örf ve âdetlerine sahip mensuplarına yaklaşık altı yüz yıl boyunca bir arada yaşayabilecekleri bir ortam sağlamıştır. Bu ..

Değişme, milletlerin hayatında her zaman gözlenen bir olgudur. Şartlar değişir, ihtiyaçlar değişir, amaçlar değişir; onlara ayak uydurmak için, ister istemez, hayatın akışı içinde yapılan işler ve takınılan tavırlar da değişir. Bu anlamda hayat değişmeyle yürür. Toplum hiçbir uyumsuzluk çekmeden doğ..

Bugünün gençlerini yarının yetişkinleri olarak görmek gerekir. Peki bu gençliğin meseleleri nelerdir, gençlik nasıl eğitilmelidir; gençliğin meseleler karşısındaki tavrı ve millî meselelere bakışı ne olmalıdır? Gençlikten beklenenleri ve gençliğe verilmesi gerekenleri ihtiva eden bir el kitabı.....

"Avrupa'da ortaya çıkan laiklik, din ve mezhepler arası kıtâl ve mücadelelere, dindar ve dinsizler arasındaki çatışmalara son vermek, insanları mütecâviz bir taassuptan fikir ve vicdan hürriyetine saygı gösteren bir zihniyete kavuşturmak maksadıyla doğmuş, ilmî ve demokratik bir müessesedir. Türk-İs..

Ziya Gökalp, 20. asır Türk düşüncesinin en dikkate şayan ve en büyük şahsiyetlerinden birisidir. Fikriyatında görülebilen bazı tezatlara rağmen Ziya Gökalp, Osmanlı İmparatorluğu’nun son devresi fikir hayatına damga vurmuş bir düşünürdür. Kısa ömrüne birçok eser sığdırmış, birçok meseleye el atmıştı..

Ziya Gökalp Diyor ki: *...Türkiye'de vatan için en zararlı adamlar medrese yahut mekteplerden nasip alanlardır. Türkiye'de medrese ve mektep, terbiye ettiği fertlerin ahlak ve seciyesini bozuyor. *Bütün hayatlarında kuvvetli bir seciye gösteren insanlar, umumiyetle çocukluklarında dinî terbiye ala..

Dünyayı idrak etmiş, belli seviyeye gelmiş aydınların hemen hemen tamamı çağımızın "milliyetçilik çağı" olduğunu çok sık tekrar ederler. Milliyetçiliği bilmeden sosyolojik boyutlarıyla milleti ve hayatımızdaki rolünü yeterince anlamak mümkün değildir. Peki, milliyetçilik nedir? "Milletini sevmek" ve..

Kültür ve "medeniyet" yalnız şimdi ve sadece Türkiye'de değil, kullanılmaya başlandıkları zamandan itibaren ve bütün dünyada kafaları karıştıran müphem kavramlardır. Sosyal Bilimlerin farklı dallarında eser veren pek çok bilim insanı, sezgilerine, sahip oldukları değerlere ve kulaktan dolma anlayışl..

Bu kitapta, Ziya Gökalp’ın, 1914-1918 yılları arasında, altmış üç sayı olarak yayımlanmış ve dönemin en önemli din sosyolojisi kaynaklarından birisi durumunda olan İslâm Mecmuası’ndaki din, ahlak ve eğitim konularının yanında İslâm hukukunu sosyal açıdan inceleyerek “içtimâî usûl-i fıkıh” adıyla yen..

Peyami yalnızca kalemi ile yaşayan ender insanlardandır. Dostluğuna ihtiyaç duyulan, düşmanlığından çekinilen bir şahsiyet olarak yaşadığı dönemin bütün meşhurlarıyla tanışıklığı olmuştur. Yalnızca yerli değil yabancı bir çok mütefekkir ve sanatçı da onun ilgi alanına girmiştir. Yaşandığı dönemin iç..

"Kendine hayranlık besleyen bir toplum yaşamaktan kesilir, dünyaya perdelerini indirir, ve matem çanına elini uzatır. Her kâmil olduğuna inanan gibi, şeytanını içinde taşır; artık kaderi şeytanın insafına bağlıdır... Ama kültür ve medeniyetin oluşması kendine güvene ihtiyaç duyar... Yüzlerce yıllık ..

Kalemi elime aldığım günden beri Türkçenin müdafaası için yazdığım satırları birbirine eklesem İstanbul-Ankara şimendifer hattından daha uzun olur diyen yazarınsözünü ettiği yazıların en güzellerinden oluşan bir demet.....

Türk İnkılâbı'nın temellerini erken bir dönemde hiçbir tartışmaya mahal vermeyecek açıklıkla aşikâr kılan bir eserdir. "Türk İnkılâbına Bakışların iki özelliği vardır. Birincisi inkılâp öncesi fikir cereyanlarını en gerçek kaynaklarıyla ortaya koymaya çalışmış olmasıdır. Kitaptaki vesikalardan, Atat..

Devlet kuruculuk ve teşkilâtçılık kabiliyetli, bu itibarla da toleranslı nizamperver, fütûhata yatkın fakat sömürücü değil, hakikatlere açık, gerçekçi bir millet olarak tanınan Türklerin bu özellikleri düşünce sistemlerinde temellenmektedir. Türk ne herşeyi, insana sağladığı fayda derecesinde değerl..

Din, inkılâp, irtica; üzerinde fırtınalar koparılan, kolaylıkla istismar edilen mefhumlardır. Üzerlerinde yürütülen kavgalar zararlı sonuçlar vermiş ve Türk milletine pahalıya mal olmuştur. Kısır çekişmelerden kurtulmak için mutlaka okunması gereken bir eser.....

Ziya Gökalp'ın fikirleri ve ortaya koyduğu eserler, sa­dece yaşadığı devirde değil, ölümünden sonra da Türk kültür ve medeniyetinden beslenen milliyetçi mefkûreye sahip bir neslin yetişmesine katkı sağlamıştır. Çınaraltı Yazıları, Ziya Gökalp'ın vefatından önceki son yazılarıdır ve 8 Mayıs 1924 tari..

Peyami, yazmaya devam ettiği müddetçe sosyalist eğilim ve fikirlerin en güçlü münekkidi olmuştur. Marksist teori, komünizmin genel yapısı ve ülkemizdeki komünistler hakkında isabetli tespit ve güçlü tahlillerin oluşturduğu bir hale.....

Türk fikir hayatının en önemli simalarından Yusuf Akçura'nın ilk basımı 1924 yılında yapılmış olan Siyaset ve İktisat kitabı; yazarın 20. Yüzyıl başında cereyan eden ve her biri Türk tarihinin önemli kırılma noktalarına tekabül eden olaylar hakkında Türk Ocakları'nda vermiş olduğu konferansları ve y..

Türkiye'de tahsil müesseseleri, maarif teşkilâtı ve üniversiteler ilim, kültür, ahlâk ve mefkûresi sağlam, seçkin ve aydın bir nesil yetiştirmedikçe milletimizin rehbersiz kalması, manevî ve siyasî buhranlara düşmesi mukadderdir. Türk cemiyeti ilericilik zan ve iddiaları ile ilmî, millî ve insanî es..

Türk fikir hayatının en önemli isimlerinden Yusuf Akçura'nın külliyatı içinde, Şark Meselesine Dair ve Eski “Şûrây-ı Ümmet”te Çıkan Makalelerimden başlıklı hacmen küçük, ama muhtevaları bakımından yoğun iki kitapçığını birlikte sunuyoruz. Osmanlı Devleti'nin 19. ve 20. yüzyıllarda Avrupa devletleri ..

Sadri Maksudi Arsal bu kitapta milliyet kavramını, hukuk tarihi ve sosyoloji alanlarında kabul görmüş bilimsel esaslar çerçevesinde, tümüyle objektif bir görüş açısıyla inceleyerek okuyucusuna sunuyor. İnsanlığın ve milletlerin hayatında çok büyük rolü olan “milliyet” anlayışı üzerinde o güne kadar ..

Ziya Gökalp'ın düşünce adamlığının yanı sıra bilim adamlığı vasfının da ortaya çıktığı eserlerin başında hiç şüphesiz Türk Medeniyeti Tarihi gelmektedir. Türk medeniyeti tarihi, hazırlanış biçimi, terminolojisi ve yöntemiyle bilimsel bir eserdir. Üstelik kitapta yer alan bilgiler artık bugün yenilen..

Ötüken Neşriyat Ziya Gökalp Kitaplarını yayınlamaya devam ediyor. Serinin 2. Kitabı "Türk Töresi"   Ziya Gökalp ilk kez 1923 yılında yayımlanan kitabında, Türklerin töreyi ne şekilde tanımladığını, töre anlayışlarının nasıl şekillendiğini, töreyle ilgili bilgilerin hangi kaynaklarda ne ölçüde yer al..

Yusuf Akçura; yirminci yüzyıl başlarında düşünce hayatımızda büyük bir ivme kazanan ve hem siyâset hem de kültür hayatımızda açık bir şekilde meyvelerini gördüğümüz Türkçülüğün akla gelen en önemli simalarındandır. Hatta birçok araştırmacı Yusuf Akçura'yı Türkçülüğün babası; üzerinden bir asırdan fa..

Ziya Gökalp Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak kitabında, Tanzimat'ın ilanından itibaren Osmanlı Devleti'nde tartışılan üç ayrı fikir akımı üzerinde durmuştur: Türkçülük, İslamcılık ve medeniyetçilik. Gökalp, devletin ve milletin kurtuluşunu bu üç fikrin uzlaşmasında aramış; İslamcılık ve medeniy..

Türk düşünce, kültür ve siyaset tarihinin önemli simalarından olan Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları adlı eseriyle “Türk milletindenim” demenin ne demek olduğunu, Türk milletinin kim olduğunu, nereden geldiğini ve nereye gitmesi gerektiğini öğreten bir ilk öğretmendir. Bu çabalarıyla Türk milliyetçi..

Türk-İslâm tarihinin XIII. Ve XIV. Yüzyıllarında daha çok Anadoluda görülen Ahîlik, aslında İslâm medeniyetinin temel unsurlarını bünyesine almış bir Türk kurumu olarak kabul edilmiştir. Bu haliyle Ahîliğin el kitaplarından sayılan ve ahîlerin âdeta başucu kitabı olarak benimsetip okuyageldikleri Fü..

İstanbul’da Yeni Mecmua adıyla biri Mehmet Talat, diğeri A. Cemal tarafından iki ayrı dergi çıkarılmıştır. Bunlardan ilki, Ziya Gökalp’ın öncülüğünde İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin maddî desteğiyle 12 Temmuz 1917’de haftalık olarak yayımlanmaya başlanmıştır. Sahibi ve sorumlu müdürü İttihat ve Tera..

Bu eser, Ziya Gökalp'ın Millî Tetebbûlar Mecmuası'nda yayımladığı iki değerli yazıdan oluşmaktadır: “Bir Kavmin Tedkîkinde Takip Olunacak Usul” ve “Eski Türklerde İçtimaî Teşkilatla Mantıkî Tasnifler Arasında Tenâzur”. Ziya Gökalp'ın ilk yazısı ilm-i akvâm, kavmiyat veya günümüz tabiriyle etnoloji b..