Mitoloji - Destan

“Kıyamet günü Sûr’a üflendiğinde, yeryüzündeki bütün canlılar ölecek. Bütün dağlar yerle bir olacak. Ağaçlar köklerinden sökülüp savrulacak. Korkunç bir rüzgâr âlemin altını üstüne getirecek. Bütün canlılar cansızlar yok olurken, bir bozkurt, ayakta kalmak için direnecek. O korkunç rüzgârda, önce tü..

Şehname... Firdevsî'nin Gazneli Mahmud'un himayesinde zümrüt kırlarda gezerek; çimler üzerinde ve serviler altında oturarak; suların çağıltısını, bülbüllerin ötüşünü dinleyerek kaleme aldığı destansı İran Tarihi. Geniş bir coğrafyaya uzun zamanlar tesir eder, Şehname yazılması bir geleneğe dönüşür, ..

Gelenekli Türk anlatılarının kökeni mitlere kadar uzanır. Mitolojik dönemde Türk halkı kâinatın, dünyanın, insanların, diğer varlıkların yaratılışı ve sonları hakkında duyduklarını, düşündüklerini, algıladıklarını, inandıklarını mitlerle (mitos) anlatmıştır. Anlatı (narration, tahkiye) geleneğinin b..

Gözde renk, yerde mevsim yaratan yedi güneşin altında Yarısı madde, yarısı ruh, öyle bir dünyaydı mekân... Kilimi yeşil çayır, çatısı gök kubbeden obaydı; Sesi Orhun Nehri akışlı, rengi akbuğdaydı; Dört yanı alkımlı, çevreni yaydı mekân. Yaprak hışırdaşır, kanat sesi duyulur Alageyik koşuşlu sır orm..

Antik bir mitolojik karakter olarak tarihle efsanenin bulanık bir eşikte birbiriyle kaynaşmasından çok önce yaratılan Tepegöz, Dede Korkut boyları içinde olağanüstü motiflerle süslü anlatıların en tanıdık ve İskoçya’dan Türkistan’a kadar geniş bir coğrafyada sözlü geleneğe ait pek çok varyantı bulun..

“Bütün Türk edebiyatını terazinin bir gözüne, Dede Korkut'u öbür gözüne koysanız, yine Dede Korkut ağır basar.” Fuat Köprülü'nün bu sözü, mübalağalı olarak düşünülebilir. Ancak tüm Türk edebiyatında Türk'ün üzüntülerini, sevinçlerini, kızgınlıklarını, dünyayı algılama tarzını, kısacası zihniyetini b..

Âdem Ata ve Havva Ana’dan Şetdat’a, Süleyman Peygamber’den Cemşîd’e, Büyük İskender’den Hızır’a, Türkmen halkının köklerinden Dede Korkut’un mezarına, Köroğlu’ndan Necmettin Kübra’ya, Novşirvan’dan Âşıklar Kalesi’ne, Ürgenç Minaresi’nden Namert Köprüsü’ne, Lokman Hekim’den Bayhatun’a; muradına erenl..

Dünya üzerinde hayat başladıktan milyonlarca sene sonra, varlıkların en güzeli, en şereflisi, en mükemmeli olan insan yaratıldı. İnsanlar yeryüzünde görülüp ve düşünmeye ve hayal kurmaya başladıkları zamanlarda kâinatı ve kendilerini yaratan tanrıyı aramışlardır.Esasen insan yaradılışı itibariyle ya..

Oğuz, Hazar Denizi'nin her iki yakasından Uzak Sibirya'ya, Ön Asya'dan ve Kafkasya'ya uzanan geniş bir coğrafyanın destanıdır. Oğuz Destanı, mevcut varyantları, Orta Çağ hakkındaki tarihî ve coğrafî eserlerde korunan bilgileri, halkın hafızasında yaşayan efsane, rivayet, masal türünden anlatıları il..

Ölümsüzlüğün peşindeki Gılgamış’tan Mısır tanrılarına, Midas’tan Troya Savaşı’na, Doğu’nun bilgelerinden Zerdüşt’e, Roma’nın kuruluş öyküsünden Büyük İskender’e ve Arşimet’e; Yaratılış, Oğuz Kağan, Ergenekon destanlarından Mete’ye, Attila’ya, Kürşad’a; Bedir’den, Uhud’dan, Ali’den, Osman’dan Harun R..

İdigey ile Moradım Destanı özelde Başkurt, genelde Türk kültürel belleğinin dış dünyaya yansıyan anlam alanlarından biridir. Hem mitolojik dönemden itibaren zihinsel akış halindeki kültürel kodları hem de tarihî dönemin bilinen belge ve bilgilerini bugünün insanına bir hatırlama figürü olarak sunan ..

Gizli Dede Korkut’tan sonra şimdi de Açık Kitap: Dede Korkut geldi önümüze. Kamran Aliyev de dalmış metinlerin içine. Ama o “gizli bir tarafı yok, her şey açık” diyor. İlişkiler kuruyor. Olaylar arasında, kişiler arasında, söylemler arasında. Demek istiyor ki bu ilişkileri kurarsanız her şey açığa ç..

Bütün Türk aydın ve okuyucularına rehber olacak evsafta bir eserdir. Yunan mitolojisi hayranlığını irdeler ve bizim mitolojimizin esaslarını belirler. ..."Türk mitolojisi terimini kullanmaktan kaçındıkları ve ne yazık ki uzun zaman gündemi belirlemeyi de başardıkları için Yunan mitolojisi zihinleri ..

Elinizdeki kitap, Dede Korkut Kitabı’nı bilim literatürüne tanıtan ilk çalışmaları içermektedir. İlk defa H. O. Fleischer tarafından Dresden Kraliyet Kütüphanesi’nde kataloglanan ve içinde Dede Korkut’un on iki hikâyesinin yer aldığı, bugün "Dresden nüshası” olarak bilinen yazma üzerinde araştırmal..

‘Başlangıçta...' Yaratılışla ilgili birçok hikâye böyle başlar. Farklı coğrafyalarda ve tarihin her köşesinde bu sözcüğün yaydığı hikâyelere şahit oluruz. Mitolojilere yaptığımız yolculukta bizi bekleyen ‘ilk'ler aslında insanlığımızın kökenlerine uzanma, onunla temas etme hayalinden ve merakından b..

Roger Finch’in mukayeseli mitoloji konusunda ufuk açıcı bir makalesine dayanan kitap, Cengiz Han’ın yükselişi ve Moğol imparatorluğunun kuruluşuyla ilgili temel metin olan Moğolların Gizli Tarihi’ndeki üç efsanevi motifin, “mucizevi doğum”, “terk edilen bebek” ve “vahşi çocuk” mitemlerinin Avrasya k..

“Destanı öksüz, sükûtu derin” bir milletiz. Yunan mitolojisine en ince ayrıntılarına kadar edebiyatımızda ve sanatımızda yer vermeyi -batıyı takliden- gıpta ile yerine getirirken, Türk destanlarındaki yiğitlik sembolü alpların, ışıktan yaratılmış iffet timsali kadınların, insanî karakter kazanmış at..

Ruht Gild’in deyimiyle, “Dünya destan literatüründe yer alacak kalitede bir eser” olan ve Altay destanlarının zirvesi ve en hacimlisi sayılan Maaday-Kara, Şamanist düşünce doğrultusunda bu dünyayı ve öbür dünyayı algılamaya çalışan bir toplumun ürünüdür. Yirminci yüzyılın ortasında derlenerek yazıya..

Mitoloji yaşanılan bir geçmişin dilde, ritüelde ve tasvirlerde (mağara, kaya üstü, duvar resimleri, ağaç oyması, minyatür, heykelcikler vs.) gerçekleşen diyalektiğidir. Her toplumun millî tefekkürünün, millî psikolojisinin, kendine has özelliklerinin ilk ve esaslı kaynağı mitolojidir. Mitolojinin öğ..

Ulu Han Ata Bitiği diğer adı ile Ulu Han Ata Kitabı, Türklerin ilk babasının yani Türk ırkına mensup ilk kişi olan Ulu Ay Ata'nın ve ilk Türk kadını ve annesi Ulu Ay Ana'nın yaradılışını anlatmaktadır. Özellikle Türklüğün kökeni ve Türklerin dünya üzerinde yaşamaya başlaması ile ilgili bilgiler, her..

Fuzuli Bayat'ın uzun yıllar süren çalışmalarının neticesi olan bu kitap, kültürel kodlarımızın asırlardır bir süreklilik arz ettiğini gösterdiği gibi sosyal bilimcilere de yeni ufuklar sunmaktadır. Türklüğün geleneksel dönemde atılan temellerinin bugün modern bir toplumda, özellikle de kültürel ve b..

Dedem der; Ay öte, yıl dolana, zamaneler kopup gele; Dağ otları tükene, diken kala; Tatlı dirlik tükene, dava ile savaş kala; Asıl beyler tükene, avam kala; Silintiler yıkıla, bir yerde oba ola; Derintiler yıkıla, bir yerde kentli ola; Bir kentte iki gühâ olsa, beş dahice daruğa ola; Onlar dahi birb..

Fuzuli Bayat, Kadim Türklerin Mitolojik Hikâyeleri adlı bu eserinde; değerlerimizin bir parçası olan Türk mitlerini bir araya getirerek bu mitlerin yalnızca şifahî kültürümüzün bir ürünü olarak değil, aynı zamanda yazılı bir mitoloji olarak da muhafaza edilmesine katkı sağlamıştır. Kadim Türklerin m..

İslamiyeti ilk kabul eden Türk Hakanı Satuk Buğra Han ve onun İslamiyeti nasıl, hangi şartlarda kabul ettiği ve Kâşgar merkezli kurduğu ilk Türk-İslam devleti hakkındaki bilgiler son derece sınırlıdır. O, 12 yaşında İslamiyeti benimseyip öğrenmiş, Hak din için mücadeleler vermiş, 25 yaşında Karahanl..

Oğuz Kağan Destanı üzerine çok önemli bilim adamları, hiç tartışmasız, ciddi çalışmalar yapmıştır. Ancak Türk kültürünün en kıymetli hazinelerinden biri olan destanın, bütün nüshalarının değerlendirildiği ve ortaya koyulduğu, eksiksiz bir metin biçimi mevcut değildi. Prof. Dr. Necati Demir'in büyük ..

“Kötülük arayışında olan kişi önce kendi yansımasına bakmalıdır.” Konfüçyüs • “Bu dünyadaki kötülüğün çoğu iyi niyetli insanlar tarafından yapılır.” T.S. Eliot • “Eski bir yanılsama var. Buna iyi ve kötü denir.” Friedrich Nietzsche • “Günümüz insanı ilkel veya antik çağ insanından daha fazla kötülük..

“Bütün Türk edebiyatını terazinin bir gözüne, Dede Korkut'u öbür gözüne koysanız, yine Dede Korkut ağır basar.” Fuat Köprülü Dede Korkut Kitabı olarak andığımız bu kitap, Türk kültür ve medeniyet tarihinin temel taşlarından biri ve Türk dilinin şaheseridir. Bu esere adını vermiş olan kişi, Türk'ün b..

"Artık elinde mitolojinin anahtarı var. Ruhun tüm kapılarını açmakta özgürsün." Carl Gustav Jung   "İnsan, bir tanrının ya da mitolojik kahramanın örnek eylemlerini taklit etmek ya da sadece maceralarını anlatmak suretiyle, kendisini geri kalmış toplumdan inançsız zamandan ayırır ve ulu dünyaya, kut..

Şamanlık inancına göre ilk olarak kadın şamanlar vardı. Klasik şamanlık inancına göre seçilmiş olan kadın şamanlar ruhlarla çevrelenmiş dünyamızda bizleri koruyan, gözeten ve ötekilerin mesajlarını bizlere ileten kişilerdir. Rüzgârla, dağla, ağaçlarla konuşabilen içi ve dışı ruhlarla dolu bir varlık..

Kaynağını ezoterik bilgilerden alan ve dünyanın hemen hemen bütün halklarında görülen mistik yapılı, gizemli dinî pratiklerden en yaygın olanı ve en çok araştırılanı şamanlık veya Batı bilim dünyasının kullandığı terimle şamanizmdir. Şamanlık coğrafi şartlarla, etnik yapılanmayla yeni bir özellik se..

Prof. Dr. Necati Demir’in hazırladığı Dede Korkut Destanı isimli bu çalışma, pek çok yeni bilgi içermektedir. Köktürk Yazıtları’ndan önce yazılan Ulu Han Ata Bitiği,  Berlin Kraliyet Kütüphanesi’nde bulunan Kitab-ı Oğuzname-i Türkî,  Reşideddin Oğuznamesi, Cem Sultan’a sunulmak üzere Bayatî tarafınd..

Türk Mitolojisinin Ana Hatları kitabı, yazarı tarafından geçmişten günümüze bütün Türk topluluklarının mitlerini, adından da anlaşılacağı üzere, bir genel ve temel çerçeve içerisinde ele almaya çalışan bir kitap olarak tasarlandı ve kaleme alındı. Kabaca MÖ 2000’lerden beri başlayan, oluşan ve geliş..

Yazar birinci ciltte kurduğu temellerin üzerine mitolojimizin figürlerden, kategorilerden ve anlatımlardan oluşan yapısını bina eder. Ele aldığı nesne ve fikirlerin bütün Türk coğrafyasındaki durumlarını inceler. "Türk milleti olarak geç de olsa bütün kültür mirasımızın temelinde mitolojimizin bulun..

Köroğlu, Türk destan geleneğinde mitolojik kahramandan destan kahramanına, "vergi almış şaman'dan Hakk'tan gönlüne ilham düşen âşık'a, karanlık güçlerle savaşan alp'ten, insanları haksızlıktan koruyan kahraman'a, çiltanlarla, Hz. Hızır'la, Hz. Ali'yle, on iki imamla konuşabilen eren'e kadar sürekli ..