Tarih Araştırmaları

İnsanoğlunun en büyük çaplı teşkilatlanması olan devlet, farklı kültürlerde farklı biçimlerde algılanmıştır. Aynı kültürün farklı tarih dönemlerinde de, doğal olarak bu farklılıklar görülmektedir. Bugün dünyamızda, devlet hakkında, eskisinden biraz daha değişik, fakat ortak noktaları artan bir anlay..

1700'lerde Kazan Tatar âlimlerine ait ilmî yapılanma ağları Rusya'nın Güney Urallar, Batı Sibirya ve Kazak steplerine doğru ilerleyişinin ön cephesinde yer alıyordu. Tatarlar, o bölgeler dâhilinde, Rus memurlarıyla birlikte çalışmış, yerleşim merkezleri kurmuş; 19. yüzyıl ila 20. yüzyıl başlarındaki..

Tarih çok eski bir kelimedir, o kadar eskidir ki bazen ondan bıkkınlık gelmektedir. Aslında nadir olmakla beraber, onu kelime haznesinden atma noktasına kadar ileri gidenler olmuştur. Durkheim Okuluna mensup sosyologlar ona yer vermektedirler; ama bu işi onu insani bilimlerin küçük zavallı bir köşes..

Cemal Paşa'nın henüz genç bir kolağası iken yazdığı bu eser, İkinci Dünya Savaşı'nın namlı generallerinden George Smith Patton'un henüz yarbayken yazdığı bir karargâh çalışması olan "Gelibolu Savunması" adlı eserine benzetilebilir. İki eser arasında usûl açısından ciddi benzerlikler vardır. Patton, ..

İlk baskısı 1940 yılında yapılan Osmanlı Devleti’nin Dağılma Devri, Türk Tarihinin Anahatları serisi içinde kuruluş, imparatorluk, inhitat ve inkıraz başlıkları altında dört fasıl halinde ele alınması planlanan Osmanlı tarihinin Yusuf Akçura’ya ısmarlanan kısmıdır. Eser, Akçura tarafından neşredilme..

Doğu’nun Türkler, Moğollar ve İranlılar tarafından belirlenen Ortaçağ tarihini, muhtelif başlıklar altında özgün kaynaklara ve saha araştırmalarına odaklanarak ele alan Prof. Dr. Osman Gazi Özgüdenli, bilimsel çabasının önemli bir ürünü olarak şekillenen Ortaçağ’da Türkler, Moğollar, İranlılar isiml..

Oğuzlar, tarihin bize uzak olmayan bir anında ortaya çıktılar. Torunlarının son bin yılın tarihini yazacaklarını bilmiyorlardı elbette. Ne var ki, bu önemli topluluğun erken dönemleriyle ilgili araştırmalar yok denecek kadar azdır ve olanlar da siyasî tarih ağırlıklı çalışmalardır. Selçuklular, Osma..

Türkler, iklim şartları birbirinden çok farklı ülkelerde hayatlarını sürdürebilmiş bir millettir. Konar-göçerlik esasına dayanan, geniş yayla ve otlaklar üzerinde hayvancılık yaparak çadırlarda sürdürülen bu hareketli hayat tarzı, bozkırlı Türklerin kültürel karakterlerini de belirlemiş ve bu yapını..

Doç. Dr. Osman Karatay eski sorulara yeni cevaplar vermekle kalmıyor. Onun bilim dünyasındaki ayırıcı özelliği eski cevaplara yeni sorular sormasıdır. Nakletmesi değil, süzerek almasıdır. Böylece bazı durumlarda bilim diye bildiğimiz şeyin ardındaki siyaset ortaya çıkıyor. Ama bu kitapta yine de siy..

“20. yüzyıl savaşlar ve ihtilaller yüzyılı oldu. İki büyük dünya savaşı ve onları izleyen uzun ideolojik Soğuk Savaş döneminde, milyonlarca insan hayatını kaybetti ve milyonlarcası da ülkesini terk etmek zorunda kaldı. Özellikle Sovyetler Birliği’nde komünist ideolojinin kontrolü altına giren millet..

Yusuf Akçura'nın Sürgünden İstanbul'a Dârülhilâfet Mektupları kitabındaki makaleler Tercüman ve Vakit gazetesi ile Şura dergisinde 1908-1912 yılları arasında neşredilmiştir. Akçura bu makalelerinde, II. Meşrutiyet ön­cesi Avrupa ve Rusya'nın siyasî durumu ile Osmanlı Devleti'nin dışarıdan görünüşünü..

En yaşlıları Bumin Kağan, en gençleri Turgut Özal olmak üzere kronolojik sıra takip edilerek yazılmıştır. "Tanıttığım şahsiyetlerin hepsinin Türk büyükleri, Türk dâhileri olmadıklarını sevgili okuyucularım hemen fark edeceklerdir. Daha mütevazı çapta büyükler de, Türk'e çok zarar vermiş birkaç kişi ..

Kuman-Kıpçaklar: Orta Çağ Doğu Avrupası’nın Güçlü Cengâverleri başlıklı bu çalışmada Kuman-Kıpçakların Doğu Avrupa’nın Balkanlar ile Karadeniz’in kuzeyinde yer alan topraklarındaki varlıklarına değinilmiştir. Özellikle onların askeri ve siyasi yaşamları, daha çok bu eserin konusu olmuştur. Kuman-Kıp..

Gerek Çin gerekse Avrupa kaynaklarına göre, tarih sahnesinde devlet kuran ilk Türk boyu olan Hunlar, önce Orta Asya’da çeşitli Türk-Moğol boylarını bir araya getirmiş ve Çin’e karşı büyük tehdit oluşturarak yaşam alanlarını durmadan genişletmişlerdir. Sonradan tarihin karanlıklarına gömülmüşler ve a..

Gazetecilik, öğretmenlik, yayıncılık ve çeşitli kurumlarda idarecilik yapan ve Darülfünun’da tarih muallimi görevini deruhte ederken sonlanan kısa ömrüne 15’i müşterek imzayla olmak üzere, toplam 55 kitabı ve pek çok makaleyi sığdıran Ali Reşad Bey (1877 – 1929) tarafından kaleme alınıp 1915’te 2 ci..

Bu kitap, Yusuf Akçura tarafından verilmiş iki konferansın metinlerinden oluşmaktadır. “Müverrih Léon Cahun ve Muallim Barthold’a Göre Cengiz Han” başlığını taşıyan ilk konferans, Türk Derneği’nde verilmiş ve Türk Yurdu dergisinin ilk sayısından başlayarak 11 sayı boyunca tefrika edilmiştir. Bu metn..

Siyasî, iktisadî ve bilhassa askerî bakımdan bir hayli zayıflamış olan Osmanlı Devleti, 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren daha önce eşi benzeri görülmemiş felaketlerle karşı karşıya kaldı. Yüzlerce yıllık vatan topraklarının işgali bir yana, insan kaynakları bakımından da tarifi zor kayıplar y..

Beş yüz yıl boyunca Doğu Avrupa’da tarihin gidişatına yön veren ve özbeöz Türk olan Bulgarlar, bundan bin küsur yıl önce dinlerini, dillerini, kültürlerini, herşeylerini bırakarak başkalarına benzediler ve ortadan kalktılar. Önemli bir Türk kavmi hazin şekilde yok oldu. Geriye sadece ismini bıraktı…..

XX. yüzyıldaki paylaşım kavgasını sona erdirecek “büyük savaş” başladığında Osmanlı Devleti de artık son günlerini yaşıyordu. Ancak Birinci Dünya Savaşı’nı Osmanlı Devleti’nin tam bağımsızlığı için uygun bir fırsat olarak değerlendiren İttihadcılar; uzak cephelerde, çöllerde, dağ başlarında son bir ..

Fuzuli Bayat'ın uzun yıllar süren çalışmalarının neticesi olan bu kitap, kültürel kodlarımızın asırlardır bir süreklilik arz ettiğini gösterdiği gibi sosyal bilimcilere de yeni ufuklar sunmaktadır. Türklüğün geleneksel dönemde atılan temellerinin bugün modern bir toplumda, özellikle de kültürel ve b..

Türklerin İslâmiyet’e geçişi, Türk ve dünya tarihinde büyük önemi haiz olup en çok merak uyandıran konulardan biridir. Elinizdeki bu kitap, ilk olarak 1959'da neşredilip büyük ilgi görmüş ve birkaç defa basılmıştır. Kitabın yazarı İsmail Hami Danişmend, hem İslâm kaynaklarını hem de Batılı araştırma..

Türkiye'de geniş kitlelere tarihi sevdiren kişi olarak bilinen Yılmaz Öztuna, Türk Tarihinden Yapraklar'da tarihimizin önemli kırılma anlarını adeta bir sohbet havasında samimi ve akıcı bir üslûpla anlatıyor. Ergenekon Destânı, Kürşad İhtilâli ve Türkler'in kökeninden Türkler'in niçin Müslüman olduğ..

Avanzâde Mehmed Süleyman esasen eczacı olmasına karşın farklı türlerde bir hayli eser vermiş bir Osmanlı aydınıdır. Avanzâde Mehmed Süleyman, eserlerini genellikle halkı aydınlatmak ve kayda değer meseleler hakkında bilgilendirmek gayesiyle kaleme almıştır. Avanzâde Mehmed Süleyman bu tavrını Trablu..

Yusuf Akçura, 1913'te Suriye ve Filistin'i gezdikten sonra Hicaz'a giderek hacı olmuştur. Akçura'nın 1913'te çıktığı Hicaz yolculuğundan Orenburg'daki Vakit gazetesine gönderdiği mektuplar, Nisan ve Ekim ayları arasındaki çeşitli sayılarda neşredilmiştir. Türk fikir hayatının önde gelen şahsiyetleri..

 Genel itibarıyla 19. Yüzyıl, Osmanlı-Türk parlamento tecrübesine ve halk egemenliği düşüncesine dair başlangıç ve zemin olarak görülür. Bu yüzyıldan itibaren günümüze kadar Türk demokrasi kültürü ve düşüncesi ciddi aşamalar kat etmiş, önemli birikimler ve hafıza oluşturmuştur. Bu birikim ve hafıza ..

Türk tarihinin bölünmez bir parçası olan Doğu Türkistan’ın ikinci defa Çin esaretine girmeden önce bağımsız olarak geçirdiği 13 yılın ve Yakub Bey’in verdiği mücadele ile ortaya çıkardığı siyasi yapının teferruatlı olarak incelendiği bu çalışmada, Kaşgar Hanlığı’nın askeri, iktisadi ve kültürel bakı..

Prof. Dr. Osman Turan’ın Makaleler külliyatının bu ikinci cildi, onun asıl uzmanlık alanına giren Selçuklu asırlarına, Büyük Selçuklu ve bilhassa Türkiye Selçukluları devrine ait siyasi tarih, şehir tarihi ve düşünce tarihi konularına ve her biri birer monografi kıymetindeki biyografik ansiklopedi m..

Proto-Moğol topluluklarıyla Eski Türklerin kültürel ilişki ve yakınlıklarından başlayarak Cengiz Han’ın kurduğu muazzam imparatorluk tarafından açılan çığırla daha da pekişen Türk-Moğol alışverişinin sosyal, ekonomik ve siyasi yönlerini temel hatlarıyla ele alıp aydınlatan bu çalışmada, önemli dönem..

360 - 469 arasında hüküm süren Avrupa Hun devleti bir imparatorluktu. Hem çok geniş topraklara yayılmıştı, hem de devletin içinde onlarca ırka, dile, dine mensup kavimler, halklar, boylar vardı. Fakat yönetici sınıf ve askerî bürokrasi başat olarak Türktü.   Dünya ve Avrupa tarihinde derin izler bır..

II. Abdülhamid döneminde Osmanlı ordusunda görev yapan ve dönemin önde gelen Türkçülerinden olan Hasan Enver Paşa (1857-1929), emekli olduktan sonra 1917-1918 yıllarında Edebiyat-ı Umumiye Mecmuası’nda Eski Türk tarihi ile dili hakkında “Türklerin Menşeine Dair” başlığını taşıyan kısa makaleler yayı..

Kaynağını ezoterik bilgilerden alan ve dünyanın hemen hemen bütün halklarında görülen mistik yapılı, gizemli dinî pratiklerden en yaygın olanı ve en çok araştırılanı şamanlık veya Batı bilim dünyasının kullandığı terimle şamanizmdir. Şamanlık coğrafi şartlarla, etnik yapılanmayla yeni bir özellik se..

Nihal Atsız'ın Türk tarihinin kaynaklarını incelerken gösterdiği titizlik okuyucunun malumudur. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan Türk Ansiklopedisi için yazdığı maddelerde edebiyat, tarih, din ve askerlik tarihimizin mühim simalarını ele almaktadır. Okuyucu bu eserde, Oğuzhan'dan Edirnel..

Türkistan’ın entelektüel tarihi ve reform hareketleri konusunda önemli araştırmalarıyla uluslararası bir otorite kabul edilen Ahmet Kanlıdere, yıllara yayılan çalışmalarını yeni ulaştığı sonuçlarla sentezleyerek İdil- Ural’ın dinî uyanış ve modernleşme tarihine dair kapsamlı bir monografiyle bilgile..

Birinci Dünya Savaşı’nda Aaron Aaronsohn adında bir Siyonist bilim adamı tarafından kurulan NİLİ casusluk örgütü, Filistin’de bağımsız bir Yahudi devleti kurmak amacını güdüyordu. Bunu başarmak için öncelikle yapılması gerekense Filistin’in Osmanlı İmparatorluğu’ndan koparılıp İngiliz işgaline açılm..

Türk Savunma Sanayii Tarihi isimli bu eser, savunma sanayimiz ile ilgili bir hafıza inşası oluşturma amacını güderken Türk girişimcilerinin gayret ettikleri takdirde ulaşacakları başarıların tarihî anlamda bazı örneklerini de sunmaktadır. Çalışmada, özel girişimlerin de ortaya çıkmaya başladığı bir ..

"Tanrının devlet güneşini Türk burçlarından doğdurmuş olduğunu ve onların ülkeleri üzerinde göklerin bütün dairelerini döndürmüş bulunduğunu gördüm. Tanrı onlara Türk adını verip yeryüzüne hâkim kıldı. Zamanımızın hakanlarını onlardan çıkardı. Dünya milletlerinin idare yularını onların eline verdi. ..

Sorularla Karamanlılar, yüz yıl öncesine kadar Orta Anadolu’da yaşamış Türk dilli Ortodoks Hıristiyanlar olan Karamanlıları topluma daha iyi anlatmak isteğinden doğmuş bir kitaptır. Daha önce Karamanlılarla ilgili kaleme alınmış çalışmalar olmakla birlikte Sorularla Karamanlılar’ın bunlardan farkı, ..

Bu kitap H. Nihal Atsız hocanın 1933-1936 yılları arasında yazdığı makalelerin yine kendisi tarafından toplanıp yayınladığı bir “toplama”dır. Hocanın bunları, yaptığı çalışmalar henüz olgunlaşmadığı için, bir ön hazırlık olarak yayınladığını belirtmek maksadıyla “Toplamalar” ismiyle kitaplaştırdığın..

Bu eser, 1920’lerin sonunda Avrupa’daki Rus muhacir basınında Pan-Turanizm konusunda ortaya çıkan tartışmalara Azerbaycan’ın liderlerinden, önemli fikir insanı Mehmet Emin Resulzade’nin (1884-1955) verdiği cevaptır.   Bu tartışmaları alevlendiren, Zaven ve Vartoui Nalbandyan adlı iki yazarın Zarevan..

Millî, dinî ve insanî ideallere bağlı bir milletin, asırlarca, nasıl bir Cihân hâkimiyeti mefkûresine erişerek yükseldiğini, "Nizâm-ı âlem dâvâsı ile başka milletlere ne derece adâlet ve nizâm getirdiğini anlatır. Türklerin, tarih boyunca, kıtalara hâkimiyeti malumdur; fakat bu kudretin manevî ve me..